(re)Penser la ville du XXIe siècle

Referenties

Het boek Repenser la ville du 21e siècle, 20 ans d‘écoquartiers dans le monde verscheen in 2019 en werd geschreven door een collectief van stedenbouwkundige ontwerpers, professoren en onderzoekers. Het boek bestudeert de manier om de dag van vandaag een duurzame wijk te ontwerpen en schetst het portret van 14 ecowijken overal in de wereld, met een kritische blik en met oog voor de politieke, economische en sociale context van de projecten.

In het raam van ons Be Sustainable-initiatief werkt dit boek inspirerend dankzij de vele ervaringen die worden belicht, de informatie over de diverse labels van duurzame wijken wereldwijd en vooral over de aandachtspunten om de stedenbouwkundige praktijken te laten evolueren naar een meer duurzame, veerkrachtige en solidaire aanpak.

Ten aanzien van de klimaat- (en gezondheids)crisis toont het werk de relevantie van het wijkniveau om een antwoord te bieden op de uitdagingen inzake duurzame ontwikkeling. Dat niveau maakt het immers mogelijk de uitdagingen op het vlak van de duurzaamheid van de gebouwen en die van de openbare ruimten aan elkaar te koppelen. Het heeft onvermijdelijk betrekking op de toe-eigening van de wijken door de gebruikers (met tal van gevolgen voor de sociale cohesie, het creëren van opportuniteiten voor de lokale economische ontwikkeling en de verbetering van het leefmilieu). Dit niveau maakt het ook mogelijk actie te ondernemen rond het aangeboden levenskader en dus de rijkdom aan sociale en culturele uitwisselingen en de gewoonten op het vlak van duurzame mobiliteit.

Het boek zet 4 principes uiteen die nodig zijn voor het ontwerp van ecowijken:

  1. Duurzame stedenbouw vereist een holistische en transversale aanpak van de inrichting die gebaseerd is op vele competenties.
  2. Duurzame stedenbouw wil alle actoren betrekken bij de uitwerking, uitvoering en het beheer van het inrichtingsproject.
  3. Duurzame stedenbouw promoot de integratie van het project in zijn grondgebied en is, zoals een stedelijk ecosysteem, gebaseerd op een natuurlijke en culturele omgeving waarin gemeenschappelijke, materiële en immateriële stromen circuleren.
  4. Duurzame stedenbouw integreert het principe van het tijdelijk karakter van de inrichting die zich moet kunnen aanpassen aan de voortdurende evolutie van het gebruik en de maatschappij.

Deze principes vloeien voort uit de nauwkeurige analyse van een aantal recente ecowijken in Europa, Azië, Amerika en Afrika. Elk voorbeeld wordt bekeken met een kritische blik die de positieve eigenschappen van het project opsomt, maar ook de struikelblokken en de mogelijke pistes voor verbetering. Tegelijk brengen de auteurs bepaalde thema’s voor de schijnwerpers (energie, biodiversiteit, transport en mobiliteit, nieuwe technologieën, governance, gentrificatie,...) met betrekking tot elke wijk en de verschillende bijhorende labels van duurzame wijken.

Het nawoord van Marcus Zepf, mededirecteur van de Ecole d’Uranisme in Parijs, opent het debat, dat tijdens deze gezondheidscrisis en quarantaineperiode in de wijken en de klimaatcrisis veelzeggend is als het gaat om onzekerheid als vector voor stedelijke collectieve acties. Hij ondersteunt de stelling dat een duurzaam stadsproject vandaag af te rekenen krijgt met tal van wijzigingen. Om hierop een antwoord te bieden is het volgens hem nodig om nieuwe praktijken voor een evolutieve, aanpasbare en veerkrachtige stedenbouw te ontwikkelen: het “permanente proces”.

Het “permanente proces”, ontworpen als een echte collectieve stedelijke actie die gebaseerd is op het principe van een verantwoordelijkheid die wordt gedeeld door een groter aantal actoren, volgt een aanpak die gebaseerd is op een veerkrachtige houding waarbij men kan omgaan met het onvoorspelbare en men een onderbreking in de tijd aanvaardt om zich te herdefiniëren in een stedelijke context die ingrijpend is veranderd.

Informatie

Titel boek : (re)Penser la ville au XXIe siècle, 20 ans d'écoquartiers dans le monde

Auteurs : Cedissia ABOUT, Claire DOUSSARD, Meg HOLDEN

Uitgave : DUNOD

Datum van publicatie : september 2019

Link naar de site van de uitgever