Getuigenis

Edito van Kristaan Borret

Naar een meer klimaatbewuste stadsontwikkeling

Als nu niet, wanneer dan?

De gevolgen van de klimaatverandering voor het leven in onze steden worden alsmaar duidelijker. Ook al is Brussel natuurlijk gespaard gebleven van rampen zoals die elders in België of in de wereld gebeurden, de invloed is lijfelijk voelbaar geworden. Warme nachten, droge bodems, felle regens, wie gelooft nog dat ze toeval zijn? De transitie naar een meer klimaatbewuste stadsontwikkeling is niet alleen nodig op basis van de wetenschappelijke analyses, maar ook vanuit onze concrete ervaringen. Als we nu niet ernstig aanvangen met de transitie, wanneer dan?

Duurzaamheid is voor de Bouwmeester Maitre Architecte (BMA) niks nieuws. Onze kerntaak is om de ruimtelijke kwaliteit van architectuur, stedenbouw, landschap en publieke ruimte te verhogen, en van meet af aan hebben we kwaliteit nooit opgevat als “mooi of lelijk” maar als een ruimer begrip waarin duurzaamheid een belangrijke plaats heeft. Wat wel nieuw is sinds enkele jaren, is een verdieping van de inhoud van duurzaamheid, meer nadruk op geïntegreerd denken in het begin van een ontwerp en ook de urgentie. Dit hangt samen met de paradigma-shift die voor iedereen volop aan de gang is, en waarin we eveneens met BMA voortdurend evolueren.

BMA ondersteunt al van bij de oprichting het initiatief van Be Sustainable en heeft actief bijgedragen aan de ontwikkeling van tools. In onze eigen aanpak willen we zo vroeg mogelijk in het ontwerpproces betrokken zijn omdat we dan maximaal kunnen stimuleren naar meer kwaliteit, en die aanpak herkennen we ook bij Be Sustainable. Stroomopwaarts werken is essentieel! Het team van Be Sustainable spreekt opdrachtgevers van ontwerpwedstrijden vroeg aan om hun ambities op het vlak van duurzaamheid breed genoeg te bekijken en vervolgens goed te kiezen zodat op maat van elk project enkele strategische thema’s uitgediept kunnen worden. Een dergelijke begeleiding van opdrachtgevers vinden wij heel nuttig en de hulp van Be Sustainable is welkom om de opdrachtomschrijving scherp te krijgen. Immers hoe preciezer in een ontwerpwedstrijd de vraag gesteld wordt, hoe beter de kandidaten zullen antwoorden met relevante voorstellen.

Be Sustainable werkt stroomopwaarts en brengt hiervoor verschillende partners bijeen. Een geslaagde samenwerking is bijvoorbeeld de aanpassing van de typebestekken voor de wedstrijden woningbouw van de BGHM. De aandacht voor transitie staat er nu duidelijker en prominenter in, en van onze kant hebben wij ook het BMA-bestek in dezelfde zin aangescherpt. BMA werkt echter niet alleen op wedstrijden maar ook door middel van ontwerpend onderzoek, kwaliteitsbeoordeling bij vergunningsaanvragen en sensibilisering in het algemeen. Ook hier verandert onze praktijk in het licht van een paradigma-shift. We hebben sinds 2020 bijvoorbeeld gekozen om met BMA in nieuwe projecten stelselmatig in te zetten op meer hergebruik van gebouwen en het vergroten van het aandeel volle grond. We leggen die nadruk omdat ze ons nu eenmaal goed liggen als zeer ruimtelijke -of zelfs architecturale- doelstellingen maar ook omdat we beide zeer fundamenteel vinden, want robuust en voor altijd, en daardoor blijvender dan de meer technologische kanten van duurzaam bouwen.

Er beweegt een en ander in Brussel en Be Sustainable draagt bij aan die verandering. Verandering is nodig want we moeten onze stad aanpassen met het oog op kwaliteit, nu meer dan nooit. Wij bij BMA zien graag verandering, en dus zien we Be Sustainable graag!


Kristiaan Borret (Bouwmeester Maître Architecte)